ԱՄՆ-ի հատուկ դեսպանորդ Սթիվ ՈՒիտկոֆը թույլատրելի է համարել Աբրահամի համաձայնագրերի ընդլայնումը, նշելով, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը կարող են միանալ դրանց ապագայում։ «Մենք կարծում ենք, որ շատ, շատ մոտ ենք այդ երկրներում հակամարտությունների վերջնական լուծմանը։ Ես կարծում եմ, որ երկուսն էլ կարող են ցանկանալ միանալ Աբրահամի համաձայնագրերին»,- ասել է Ուիտկոֆը։ ԱՄՆ-ի հատուկ ներկայացուցչի խոսքով՝ սա շատ կարևոր նախաձեռնություն է երկրի նախագահ Դոնալդ Թրամփի համար, և նա հավատում է դրան։               
 

Ալֆան և օ­մե­գան

Ալֆան և օ­մե­գան
21.02.2020 | 01:21
Ա­րա, բա խի՞ չեք խն­դում, թե՞ մեր ի­րա­կա­նու­թյու­նը ճշ­տի մեջ լա­ցե­լի է: Էդ­քան լուրջ դեմ­քեր եք դար­ձե՞լ, ա՛յ ճի­ճու­ներ: Ստեղ են ա­սել, թե հա­զար-հա­զար մարդ՝ ան­բեղ, ան­մո­րուս, ու հե­տո ե­կան-ե­կան չք­մեղ հարս­ներ, հա­րա­լո՜, ջա՛ն, հա­րա­լո՜։ Պա­լատ­նե­րի դռ­նե­րը կրն­կի վրա բա­ցեք, հաղ­թա­կան կա­մար­ներ կա­ռու­ցեք… Ռե­մարկ Է­րիխ Մա­րիա՛: Օ՜, Շանզ է­լի­զե: Կար­ծում եք պա­պե­րիդ նա­խա­րա­րա­կան տնե­րից ժա­ռան­գու­թյու՞ն եք ստա­ցել ձեր պաշ­տոն­նե­րը, թե՞ էդ ան­տեր կո­ճակ սեղ­մե­լը ձեր ման­կա­պար­տե­զի սերն­դե­սե­րունդ փո­խանց­վող տոհ­մա­կան ար­հեստն էր, ես էլ՝ կտա­կը բաց ա­նող նո­տա­րա­կան գրա­սե­նյա­կի վա­րի­չը… Ես չլի­նեի, իմ ա­նունն ու վաս­տա­կը, իմ համ­բավն ու փոր­ձա­ռու­թյու­նը չլի­նեին, հի­մա թա­փա­ռա­կան սո­ված շան նման վնգս­տա­լու էիք դռ­նե­րին, ան­տեր-ան­տի­րա­կան, համ­բա­լու­թյուն էիք ա­նե­լու, չէ՞: Որ մի հատ փը՛շտ ա­նեմ, փո­ղո­ցի կա­տա­ղած ամ­բո­խը, սո­ված բո­րե­նի­նե­րի ու շնա­գայլ շա­կալ­նե­րի նման, ոհ­մակ­նե­րով, ձեզ մի վայր­կյա­նում կձևի ու փայ-փայ կա­նի, իս­կի ոս­կոր­ներդ էլ չի թող­նի, որ գո­նե ձեր մա­սունք­նե­րի վրա հա­րա­զատ­ներդ մի կուշտ ստից լան, ու ես, պե­տա­կան հանձ­նա­ժո­ղո­վի ներ­կա­յա­ցուց­չա­կան կազ­մով, ձեր դիե­րը հան­դի­սա­վո­րու­թյամբ հանձ­նեմ մայր հո­ղին: Հա՛, հա՛… Չկաս­կա­ծեք, սա­ղիդ կկ­զըց­նեմ от и до (մինչև վերջ)…
ՈՒ ա­կանջ­նե­րիդ մի հատ էլ օղ կա­պեք. ես որ խն­դում եմ՝ չի նշա­նա­կում, թե ա­մեն բան օ­քեյ է, բայց դուք էլ պտի խն­դաք, իբր հա­մա­ձայն եք, որ ի­րա­վի­ճակ է փոխ­վել, կյան­քը բա­րե­լավ­վել է, որ մե­նակ ձեզ չի վե­րա­բե­րում դա, այլ հա­մայն ժո­ղովր­դին: Ես որ գո­ռում եմ, դուք պը­տի վա­խից մկան ծա­կին հա­զար թու­ման տաք, որ բո­լո­րը հաս­կա­նան՝ իմ դեմ խաղ չկա…
Ա­րա, դե ճիշտ են ա­սում, ան­փորձ եք, ձվից նոր դուրս ե­կած… Մի օր ձեզ հարց տվեք՝ տղա լաո, ի՞ն­չը գե­նես, ու պա­տաս­խա­նեք ինք­ներդ ձեր հար­ցին, ո­րը հեչ էլ հռե­տո­րա­կան չէ, այլ պա­հան­ջա­տի­րա­կան: Ա­մեն բան հո ես չե՞մ սո­վո­րեց­նե­լու: Հաս­կա­ցանք, բո­լորդ ի­րար գլ­խի եք հա­վաք­վել, ժա­մա­նակն ու­րախ ու հա­ճե­լի է անց­նում՝ հա­վե­սին, իսկ քա­ղա­քա­կան պայ­քա­րը, իսկ նիս­տե­րում միաս­նա­կան բռունց­քով դա­վա­դիր­նե­րին բոք­սե­լը ձեր օ­րա­կար­գից դուրս են մնա­ցե՞լ: Մո­ռա­ցել ե՞ք, թե ին­չի հա­մար եք էդ դրախ­տա­վայ­րում հայ­տն­վել… Բա էն ջհան­դամ­նե­րում ի՞նչ էիք սեր­տում, թե՞ դուխ­ներդ հե­լել ու ձեզ ու­տում ա, բայց հա­կա­ռակ ուղ­ղու­թյամբ…
Սա­բո­տա­ժի հոտ եմ առ­նում: Տե­սեք, հա՜… Աչ­քիս, մի քա­նի­սիդ վեր­նա­տունն ա­ռա­ջի­կա­յում ցխե­լու եմ: Լավ, ինչ ու­նենք՝ ու­նենք, ու­րիշ­ներն ի­րենց լա­վը մեզ չեն տա, մա­նա­վանդ, գի­տեք, որ մի ու­զող ու­նեմ, հա­զար չու­զող: Չեք տես­նում, ա­սում են՝ հե­ղա­փո­խու­թյուն չէր, այլ է­սին­չի ու է­նին­չի պրո­յեկ­տը, հաշտ ու խա­ղաղ իշ­խա­նա­փո­խու­թյուն, այ­սինքն, ա­ռանց դի­մադ­րու­թյան, ա­ռանց ըն­դու­նել-հանձ­նե­լու, գույ­քագր­ման և աու­դի­տի, ար­ծա­թյա սկու­տե­ղի վրա մեզ մա­տուց­վել է որ­պես նվի­րատ­վու­թյուն: Մո­ռա­նում են մեր թա­փած քր­տին­քը, մեր ոտ­քով կտ­րած-ան­ցած ճամ­փան, որ ուխ­տագ­նա­ցի հա­մա­ռու­թյամբ հաղ­թա­հա­րե­ցինք: Պայ­քար չէ՞ր: Թե՞ սկ­լե­րո­զով է տա­ռա­պում ընդ­դի­մու­թյուն կոչ­ված փու­չի­կը, որ մի հատ կտ­տաց­նեմ՝ հօդս կցն­դի: Մենք նո­րույթ ենք բե­րել հա­մաշ­խար­հա­յին հա­սա­րա­կա­գի­տա­կան-քա­ղա­քա­գի­տա­կան հա­մա­կարգ, ստի­պել ու հար­կադ­րել ենք հան­ցախմ­բին ինք­նա­կամ, ա­նա­րյուն հե­ռա­նալ պե­տու­թյան կա­ռա­վա­րու­մից:
Ինձ եր­բեմն թվում է, թե իմ ստ­վե­րի մեջ բույն է դրել վայ­րի բնու­թյան մա­սին գի­տու­թյանն ան­հայտ մի թա­փա­ռա­կան, ան­տեր, քնձ­ռոտ, սո­ված կեն­դա­նի, ո­րը հա­ճախ արթ­նա­նում ու ցան­կա­նում է վրեժ լու­ծել աշ­խար­հից, հաշ­վե­հար­դար տես­նել, պատ­ժել, ջար­դուփ­շուր ա­նել ա­մեն ինչ: Այդ հա­սու­նա­ցող վտան­գին ըն­դա­ռաջ՝ ես օգ­տա­գոր­ծում եմ հո­գե­մետ հա­բեր և, վայն ե­կել տա­րել է բո­լո­րին, ով ու­շադ­րու­թյանս կենտ­րո­նում կհայ­տն­վի, ե­թե դե­ղու­դար­մանս ըն­դու­նած չե­ղա:
Ա­սում են, վա­խը թու­լու­թյան նշան է, ես հա­կա­ռակն եմ պն­դում: Ես վա­խից ու­ժե­ղա­նում, լից­քա­վոր­վում և ի մի եմ բե­րում ու­ժերս ու նա­խա­հար­ձակ լի­նում: Չէ՞ որ, ինչ­պես ար­դեն մի տեղ ա­սել եմ, լա­վա­գույն պաշտ­պա­նու­թյու­նը հար­ձա­կումն է: Մի ան­ցյա­լի մնա­ցուկ ինձ մե­ղադ­րել էր, թե իմ օ­րոք փակ­վում են բազ­մա­թիվ կր­թամ­շա­կու­թա­յին և ա­ռող­ջա­պա­հա­կան պե­տա­կան հաս­տա­տու­թյուն­ներ, իբր, իմ գոր­ծա­դիրն ու օ­րենս­դի­րը ան­կա­րող, ան­հայ­րե­նիք և ա­պազ­գա­յին են, ա­ռաջ­նա­յի­նը երկ­րոր­դա­կա­նից, թա­ցը չո­րից, լա­վը վա­տից, ճիշ­տը սխա­լից, ար­ժեքն աղ­բից չեն տար­բե­րում, և լկ­տիա­բար ա­ռաջ է քա­շում այն միտ­քը, թե մենք լու­ծա­րում ենք հան­րա­պե­տու­թյան հա­մար կեն­սա­կան անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն ու­նե­ցող օ­բյեկտ­ներ և այլն: Հլա մի կանգ առ, այ բոս­տա­նի խրտ­վի­լակ, նախ, քեզ ո՞վ է ի­րա­վունք տվել քն­նա­դա­տե­լու մեզ, էդ քա­նի՞ գլուխ ու­նես քո ու­սե­րին, որ հա­մար­ձակ­վում ես նույ­նիսկ բե­րանդ բա­ցել ու քն­նար­կել մեր գոր­ծու­նեու­թյու­նը: Բա ու՞ր էիր նախ­կին իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի օ­րոք, ին­չու՞ էիր պոչդ ոտ­քե­րիդ ա­րան­քը խո­թած տազ ա­րել: Գնա­ցեք և պատ­ճառ­նե­րը դա­տա­կան հա­մա­կար­գի ան­կա­տա­րու­թյան մեջ փնտ­րեք: Հի­մի է՞լ լռենք…Մի ան­գամ էլ, ե­թե լսեմ չա­րա­միտ և հա­կա­պե­տա­կան ար­տա­հայ­տու­թյուն­ներ մեր հաս­ցեին, ո­րը հիբ­րի­դա­յին հե­ղաշ­րջ­ման են­թա­տեքստ ու­նի, լե­զուդ կպո­կեմ ու ոտ­քե­րիդ ա­րան­քը կկո­խեմ: Հաս­կա­ցա՞ր, ա­րա՛: Սրանց նա­յիր, ընդ­դի­մա­դիր են խա­ղում, խա­ղեր են տա­լիս բոզ կն­կա նման… Վեր­ջը էն­պես եք ա­նե­լու, որ ՈՒս­տիա­նի մար­դու նման մին զար­կեմ՝ հա­զար ջար­դեմ: Չեք տես­նու՞մ, թե քա­նի պա­չոտ­նի ա­պե­րո­նե­րի եմ կուր­կու­ռի ձագ դարձ­րել: Իս­կի կա­խար­դա­կան փայ­տի­կի կա­րիք էլ չի զգաց­վում, մի հատ բամ­փոց գլ­խին ծանր չա­գու­չով՝ կուալ­տով, ու ձեր ռազ­մա­հայ­րե­նա­սեր կար­կա­ռուն գոր­ծիչ­նե­րը հայ­տն­վում են բժշ­կա­կան ծա­ռա­յու­թյան հս­կո­ղու­թյան տակ… ՈՒ ոչ մե­կը չի խու­սա­փե­լու: Մի՛ շտա­պեք: Հեր­թով: Դա ձեր բա­րե­վար­քու­թյու­նից է կախ­ված: Օ­րեն­քի տա­ռին հա­մա­պա­տաս­խան…
ՈՒ­րեմն, Հին Հու­նաս­տա­նի սե­նա­տի պե­տաի­րա­վա­կան հար­ցե­րի հանձ­նա­ժո­ղո­վի նիս­տի ժա­մա­նակ, երբ պատ­գա­մա­վոր­նե­րի ճն­շող մե­ծա­մաս­նու­թյունն ա­ռա­ջին ըն­թերց­մամբ ըն­դու­նեց դե­մոսկ­րա­տո­սի կա­ռա­վար­ման մո­դե­լի մա­սին օ­րեն­քի նա­խա­գի­ծը, ո­րով ժո­ղովր­դա­վա­րու­թյա­նը տր­վում էին մեծ լիա­զո­րու­թյուն­ներ, ըն­դա­մե­նը եր­կու հո­գի ըն­դվ­զե­ցին՝ Ա­րիս­տո­տելն ու Պլա­տո­նը: Ա­սին՝ էս ի՞նչ եք ա­նում, ախր, քան­դում ու կոր­ծա­նում եք պե­տու­թյու­նը, բայց անձ­նա­կան շահ հե­տապն­դող ա­ռա­ջա­դի­մա­կան ու­ժե­րը սրանց խոս­քը բա­նի տեղ չդ­րե­ցին:
Էդ եր­կու խո­շոր փի­լի­սո­փա­նե­րից մե­կը կեն­դա­նի օ­րի­նակ բե­րեց, թե Մի­լա­նի կոն­սեր­վա­տո­րիա­յի վո­կա­լի բա­ժինն ա­վար­տած մի բա­րի­տոն, որն ա­ռա­վոտ ծե­գին ամ­բողջ թա­ղի բնակ­չու­թյա­նը քնա­հա­րամ է ա­նում իր ժա­վե­լի սպիր­տը գո­վեր­գող ճղճ­ղո­ցով, ինչ­պե՞ս կա­րող է տե­սախ­ցիկ­նե­րի ա­ռաջ հա­մո­զիչ և հա­վաս­տի պա­տաս­խան տալ թղ­թակ­ցի հար­ցին, թե իր կար­ծի­քով ո՞վ է կանգ­նած մար­տի 1-ի և հոկ­տեմ­բե­րի 27-ի ո­ճիր­նե­րի հետևում կամ ին­չու՞ և ու՞մ մի­ջո­ցով կազ­մա­քանդ­վեց սո­վե­տի նման հզոր կայս­րու­թյու­նը, չնա­յած մեր աղ­բա­տա­րի վա­րոր­դը բո­լոր հար­ցե­րին հա­րյու­րից հա­րյուր պա­տաս­խա­նեց, ա­վե­լին, հան­րու­թյա­նը տե­ղե­կաց­րեց աշ­խար­հի վեր­ջի հա­վա­նա­կան տար­վա, ամս­վա և օր­վա մա­սին և այլն: Փի­լի­սո­փան զգու­շաց­րեց, որ ա­մեն գործ իր մաս­նա­գետն ու­նի, և պե­տու­թյան կա­ռա­վա­րու­մը ի­ջեց­վում է սի­րո­ղա­կան մա­կար­դա­կի: Եվ դար­ձյալ հաղ­թեց ճն­շող մե­ծա­մաս­նա­կան ու­ժը: Նրանք այդ­պես էլ չկա­րո­ղա­ցան ժո­ղովր­դա­վա­րու­թյու­նը փր­կել հա­մա­ժո­ղովր­դա­կան ճն­շու­մից, և նա­խա­գահն իր ստո­րագ­րու­թյամբ վա­վե­րաց­րեց պատ­մա­կան փաս­տա­թուղ­թը: Ի­հար­կե, ըն­դա­մե­նը մի քա­նի տա­րի անց, երբ գռե­հիկ ինք­նա­սի­րա­հար­վա­ծու­թյան ու հա­մա­ռու­թյան թանձր մշու­շը ցր­վեց, և ա­մեն ինչ տե­սա­նե­լի դար­ձավ, շա­տե­րը փոշ­մա­նե­ցին, բայց ար­դեն ուշ էր՝ մեղ­վա­ջան նո­րե­լուկ կա­ռա­վա­րիչ­նե­րը, տիե­զե­րա­կան ա­րա­գու­թյամբ և փու­թա­ջա­նո­րեն, պե­տու­թյան հաստ պա­տե­րը բա­րա­կեց­րել էին ստ­վա­րաթղ­թի չափ, հոգևոր հայ­րե­նի­քը դա­տար­կել ու թո­ղել միայն նյու­թա­կա­նը, և դա ե­ղավ վեր­ջը վեր­ջին ա­րա­րի…
Հի­մա ո՞վ կա­րող է ա­սել, միա­պետ Քա­դա­ֆիի Լի­բիան էր լավ եր­կի՞ր, թե՞ ներ­կա­յիս ժո­ղովր­դա­դե­մոկ­րա­տա­կա­նը, Մի­լոշևի­չը իր երկ­րի նվի­րյա՞լն էր, թե՞ մի­ջազ­գա­յին ա­հա­բե­կիչ, Պի­նո­չետն էր լավ տղա՞, թե՞ Չե Գևա­րան, ին­չու՞ էին բա­նա­կի գե­նե­րալ­նե­րը ծա­խել Չաու­շես­կուին ու յուր տիկ­նո­ջը սպա­սար­կող ուղ­ղա­թի­ռի վա­ռե­լի­քը, ո­րի պատ­ճա­ռով այն օդ չբարձ­րա­ցավ, իսկ նրանց շան­սա­տակ ա­րե­ցին պա­տի տակ և լի­քը էս­պես աշ­խար­հա­ցունց բա­ներ: Ոչ ոք չի կա­րող: Ո­րով­հետև ա­մեն ազգ իր յու­րա­հատ­կու­թյուն­ներն ու­նի, ո­րով­հետև ղե­կա­վար­նե­րը ժո­ղովր­դի ու շար­քա­յին քա­ղա­քա­ցու հետ չեն շփ­վում, կտր­վել են ի­րա­կա­նու­թյու­նից, մինչ­դեռ երկ­րի վի­ճա­կի մա­սին ճշգ­րիտ պատ­կե­րա­ցում կա­րող եք կազ­մել նրա­նից, այլ փող­կա­պա­վոր կամ ա­ռանց փող­կա­պի, պաշ­տո­նա­կան կամ ոչ պաշ­տո­նա­կան հան­դի­պում­նե­րից ու հա­ղոր­դագ­րու­թյուն­նե­րից: Գնա­ցեք, ու հայտ­նի դեր­վի­շի նման կեր­պա­րա­նա­փոխ­վեք, մտեք ժո­ղովր­դի մեջ ու ի­մա­ցեք նրա կար­ծի­քը ձեր ու ձեր ծա­վա­լած ան­հե­թեթ ու վնա­սա­կար գոր­ծու­նեու­թյան մա­սին: Թքում են ձեզ վրա, թքում ու մրում, և ե­թե մի ա­նար­գան­քի սյուն կանգ­նեց­վի երկ­րի կենտ­րո­նում, ո­րի վրա քան­դակ­ված լի­նեն հին ու նոր շատ գոր­ծիչ­նե­րի դեմ­քեր և ա­նուն­ներ, ժո­ղո­վուր­դը հերթ է կանգ­նե­լու, որ իր վե­րա­բեր­մուն­քը ցու­ցա­նի՝ թքե­լով նրանց ե­րե­սին… Զուր չէր, որ հին ժա­մա­նակ­նե­րում ար­քա­նե­րը, պա­լա­տա­կան­նե­րի քծ­նան­քից ու կեղծ հա­ճո­յա­խո­սու­թյուն­նե­րից հոգ­նած, ճշ­մար­տու­թյու­նը ի­մա­նա­լու հա­մար ի­րենց կող­քին մի խեղ­կա­տակ էին պա­հում: Նա բո­լո­րի հա­մար ծաղ­րի ա­ռար­կա էր, ո­րով­հետև միակ հա­մար­ձակ ու ան­կա­շառ ճշ­մար­տա­խոսն էր: Էս­տեղ են ա­սել, թե է­շին փա­լան վրա չե­կավ, մեզ՝ ղե­կա­վա­րու­թյուն:
Բա էն Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. պա­րոն ինք­նա­սի­րա­հար­ված տեր հայ­րը, որ քա­րը փե­շից չի ու­զում թա­փի, չի ու­զում ըմ­բռ­նու­մով մո­տե­նա, որ իր ազ­գա­յին վար­դա­պե­տու­թյամբ ոչ միայն չի հա­մա­պա­տաս­խա­նում հա­մաշ­խար­հա­յին ե­կե­ղե­ցի­նե­րի պատ­մու­թյան տրա­մա­բա­նու­թյանն ու մեր հե­ղա­փո­խա­կա­նու­թյա­նը, այլև խան­գա­րում է, որ մենք ա­ռա­ջինն ու միա­կը լի­նենք հա­մաշ­խար­հա­յին կրո­նա­պե­տու­թյան ըն­տա­նի­քում: Հա­ջորդ խո­րո­վա­ծը խո­րա­նում ենք ա­նե­լու, ե­թե շա­րու­նա­կի ոտք­նե­րիս տակ ընկ­նել: Էն Ռաբ­լեն հո մարդ­կա­յին հա­սա­րա­կու­թյու­նից կտր­ված ա­վա­նակ չէ՞ր, որ Գար­գան­տի­կին ու Պան­տագ­րուե­լին բզում էր, թե քր­ֆեք վար­դա­գույն ծայ­րա­պետ­նե­րին, ե­կե­ղե­ցի, տեր­տեր, ե­րեց ու ե­րեց­կին, ու տեն­չում էր հոգևո­րա­կան­նե­րին ինկ­վի­զի­ցիա­յի են­թար­կել: Մի բան գի­տեր, դա­սա­կան մարդ էր, ֆրան­սիա­ցի ազն­վա­կան: Հե­տո էլ ձեր ա­սիա­կան թամ­բալ ու­ղեղ­նե­րը աշ­խա­տեց­րեք՝ եվ­րո­պա­կան բարձր ար­ժեք­ներ ենք ներկ­րում: Բա էդ ո՞նց էր, որ պա­պերդ ժա­մա­նա­կին չափ ըն­կած վա­զում էին եվ­րո­պա­ներ՝ մար­դա­վա­րի ու­սում ստա­նա­լու, եվ­րո­պա­կան բար­քերն ըն­դօ­րի­նա­կե­լու, մարդ դառ­նա­լու, լի­զու, գրիլ-կար­դալ, նս­տիլ-վեր կե­նալ, չան­գյալ-դա­նակ բռ­նիլ սո­վո­րե­լու… Ախր, իս­կի բան չգի­տեին, է՜: Նույ­նիսկ գա­վա­ռա­կան Թիֆ­լի­սում էին զար­մա­նում ու պեչ­կը բու­խա­րի­կից չէին տար­բե­րում, հա­ցը, ե­ղը, մա­ծունն ու կա­թը խա­նու­թից առ­նե­լուց խա­բար չէին ու մեծ-մեծ խո­սում էին՝ էն քոր­փա է­րե­խին «ա­ղա ջա­նին» ծա­ռա տա­լիս, ինչ է, թե մար­դա­ճա­նաչ դառ­նա ու հոր նման աշ­խար­հում խեղճ ու զուրկ չապ­րի: Մինչ­դեռ գյու­ղա­ցու տու­նը կռիվ գցե­ցին, ըն­տա­նե­կան բռ­նու­թյան բիրտ կի­րառ­մամբ քանդ­վեց ա­վան­դա­կան հայ օ­ջա­խը, հայ կնոջ և մոր ի­րա­վունք­նե­րը ոտ­նա­հա­րե­ցին և էն ան­մեղ ա­րա­րա­ծի գլուխն ինք­նագ­լուխ կե­րան: Իսկ Եվ­րո­պա­յում մի քա­նի սե­րունդ բարձր կր­թու­թյուն ու դաս­տիա­րա­կու­թյուն ստա­ցավ, վե­րա­դար­ձավ հայ­րե­նիք ու տե­ղայ­նաց­րեց իր ի­մա­ցու­թյու­նը: Հի­մա, հե­րիք չէ պահ­պա­նում ենք մեր լե­զուն-մեր խոս­քը, մեր պատ­մու­թյունն ու մշա­կույ­թը, ո­րոնք ըստ էու­թյան հե­տամ­նա­ցու­թյան թո­թո­վանք­ներ են, դեռ մի բան էլ՝ ազ­գա­յին միա­տարր պե­տու­թյուն ու ազ­գա­յին ե­կե­ղե­ցի: Չէ մի, չէ: Բաղ­դա­դում էլ խուր­մա ու կի­վի է ա­ճում, մե՞զ ինչ:
Հա­յոց ե­կե­ղե­ցին, նրա կղե­րա­կան պատ­մու­թյու­նը, ո­րի դա­սա­վանդ­ման անն­պա­տա­կա­հար­մա­րու­թյան խնդ­րի շուրջ ո­րոշ ազ­գայ­նա­կան ու­ժեր փոր­ձում են քա­ղա­քա­կան դի­վի­դենդ­ներ կոր­զել, ա­յո՛, ա­յո՛, կոր­զել, մեր ու­շադ­րու­թյան կենտ­րո­նում է, և տե­ղին է հի­շեց­նել, որ մեր մո­տե­ցումն այդ հար­ցում սկզ­բուն­քա­յին է՝ հիմն­ված է մի­ջազ­գա­յին հե­ղի­նա­կա­վոր կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի փոր­ձա­գի­տա­կան ու­սում­նա­սի­րու­թյուն­նե­րի վրա: Ե­կեք պատ­կե­րաց­նենք այն պարզ ի­րո­ղու­թյու­նը, որ դա­րեր շա­րու­նակ, զրկ­ված լի­նե­լով պե­տա­կա­նու­թյու­նից, այդ դե­րը ստանձ­նել է ե­կե­ղե­ցին: Ճի՞շտ է: Ճիշտ է: Եվ ի՞նչ ու­նենք մենք այ­սօր ար­դյուն­քում:
ՈՒ­նենք հս­կա­յա­կան ծո­վից ծով ձգ­վող մեր հայ­րե­նի­քից մնա­ցած մի թիզ հո­ղակ­տոր, ո­րի, ինչ­պես ա­սում են, մի ծայ­րից թքես՝ մյու­սը կհաս­նի: Ա­հա, սա է հենց հայ ե­կե­ղե­ցուց և հոգևո­րա­կա­նու­թյու­նից մեր ստա­ցած ժա­ռան­գու­թյու­նը: Պատ­ճառ­նե­րի մեջ չեմ ցան­կա­նում խո­րա­նալ: Առ­կա են խար­դա­վանք­նե­րի, դա­վա­ճա­նու­թյուն­նե­րի, թա­լա­նի, կո­ռուպ­ցիոն բազ­մա­թիվ փաս­տեր, ո­րոնց հրա­պա­րա­կայ­նա­ցու­մը բնավ մեր օգ­տին չէ: Հի­մա ի՞նչ եք ա­ռա­ջար­կում, ջն­ջե՞նք այդ ա­մո­թա­լի է­ջը մեր պատ­մու­թյու­նից, թե՞ շա­րու­նա­կենք փա­ռա­բա­նել դա­րեր շա­րու­նակ մեզ պա­տու­հա­սած ե­կե­ղե­ցա­կան­նե­րի սա­բո­տա­ժը մեր երկ­րի և պե­տա­կա­նու­թյան հան­դեպ: Ես հակ­ված եմ ա­ռա­ջի­նին, քան­զի մեր քա­ղա­քա­ցին չպետք է ա­մա­չի իր նախ­նյաց ան­հե­ռան­կար գոր­ծու­նեու­թյան հա­մար, այլ պետք է քայ­լի հպարտ, ինչ­պես մեր ֆիզ­կուլ­տի դա­սա­տուն էր ա­սում՝ կուրծ­քը ա­ռաջ, գլու­խը բարձր, քայ­լո՜ո՜ո՜վ մա՛րշ: Հի՛, հի՛, հի՜…
Դա­վիթ Մկր ՍԱՐԳ­ՍՅԱՆ
Դիտվել է՝ 5134

Մեկնաբանություններ